Van de 7,3 miljard die de politie in Nederland uitgeeft gaat het grootste deel naar de bestrijding van de handel in verdovende middelen. Maar hoeveel dan precies? Follow the Money probeerde dat zonder succes uit te zoeken. En bij de politie blijft de verkwisting van het belastinggeld niet, want ook diensten zoals Defensie (het leger), het Openbaar Ministerie, de douane, de belastingdienst, de FIOD, de brandweer en instanties als de Voedsel- en Warenautoriteit zijn er veel geld aan kwijt. En nog los daarvan zijn er de kosten voor de rechterlijke macht.
Meer geld, meer geld!
Afgelopen week hebben onze geliefde regioburgemeesters in een gezamenlijke brief aan het toekomstige kabinet een wel heel bescheiden verzoek ingediend: ze vroegen om een schattige zakcent van 400 miljoen euro extra voor onze dappere politiemacht. Het schijnt namelijk dat de politie een beetje overweldigd is door al die boevenvangende avonturen.
Alsof dat nog niet genoeg is, doet deze déjà vu aanvraag ons denken aan 2019, toen de veiligheidsregio’s al eens een extra toelage wilden hebben, vooral om met die ondeugende drugscriminaliteit af te rekenen. En wat denk je? Ze kregen het gewoon! Het lijkt erop dat onze burgemeesters het kabinet als hun eigen pinautomaat zien.
Extra geld dat wordt besteed in nog zwaarder bewapende teams, speciale task forces, nog meer mensen op allerlei afdelingen en speciale geavanceerde apparatuur om drugs op te sporen. Wat heeft het geholpen in de afgelopen twintig jaar? Daar heeft justitie het liever niet over.
Het helpt geen ruk
Oh, wat een briljant idee van onze politie om zich volledig te richten op die epische, langlopende onderzoeken naar georganiseerde criminaliteit. Want wie maakt zich nou druk om al die suffe andere vormen van criminaliteit, zoals inbraken, berovingen, diefstallen, cybercriminaliteit, zedenmisdrijven en de veiligheid op straat? Het is tenslotte niet alsof burgers daar last van hebben.
Het is ronduit ontroerend om te zien hoe de politie haar oorspronkelijke taak om burgers en de samenleving te beschermen zo trouw blijft, terwijl ze hun aanwezigheid op straat tot een absoluut minimum beperken. Echt, wie wil er nou meer blauw op straat als we de glorieuze wereld van georganiseerde drugscriminaliteit kunnen verkennen?
En laten we vooral niet vergeten dat onze geweldige minister van Justitie, Dilan Yesilgöz, de strijd tegen die drugscriminaliteit tot een nieuw hoogtepunt brengt, ook al lijken beleidsmakers zich niet echt druk te maken over of het allemaal wel werkt. Maar hey, wie heeft effectiviteit nodig als we gewoon de kosten kunnen blijven opvoeren voor iets dat tot nu toe geen enkel meetbaar resultaat heeft opgeleverd? Het is gewoon zo’n goed gevoel om te weten dat we belastinggeld uitgeven aan iets dat nergens toe leidt, terwijl de prijzen op straat gewoon vrolijk blijven stijgen. Bravo, politie, bravo!
Kapitalen worden stukgeslagen zonder verantwoording
Oh, wat zijn we toch goed bezig met onze nauwkeurige ramingen over de kosten van drugsbestrijding. In 2020 kwam dat superslimme consultancykantoor Andersson Elffers Felix tot een schatting van tussen de 3,2 miljard en 4,1 miljard euro per jaar. Maar natuurlijk, laten we meteen toevoegen dat die 4,1 miljard per jaar waarschijnlijk gewoon een bescheiden onderschatting is. Wie houdt er nu van nauwkeurige cijfers en betrouwbare gegevens?
Natuurlijk is het helemaal niet moeilijk om te berekenen hoeveel de politie eigenlijk besteedt aan drugsbestrijding. Onze gewaardeerde hoofdonderzoeker, Andy Kraag, heeft ons verteld dat driekwart van zijn team de hele dag bezig is met drugs, en dat geldt vast ook voor de regionale recherche, toch? Oh, en de voorzitter van de Nederlandse Politiebond heeft intern gehoord dat het percentage ergens tussen de 60 en 70 procent ligt. We weten allemaal dat je alles kunt vertrouwen wat intern wordt gefluisterd.
Dus laten we gewoon die schattingen nemen, zonder al te veel vragen te stellen. Wie heeft er betrouwbare cijfers nodig als we zulke boeiende gissingen kunnen maken? Het is tenslotte niet alsof we onze financiën serieus nemen of zo.
Het toverwoord is ondermijning
Nou, laten we eerlijk zijn, de term ‘ondermijning’ is gewoon een briljante manier om totale verwarring te zaaien, vooral als het gaat om het doel en de effectiviteit ervan. Wie heeft er nu behoefte aan duidelijke definities en meetbare resultaten? Laten we gewoon heel veel geld gooien naar meer dan honderd projecten die ‘ondermijning’ zouden moeten bestrijden zonder echt te weten of ze iets bereiken. Dat is pas strategisch denken!
En laten we het hebben over het afpakken van de winsten van drugscriminelen. Waarom zouden we ons zorgen maken over meetbare doelstellingen of resultaten? Het is toch veel leuker om in het wilde weg geld te proberen af te pakken en dan te hopen dat we iets raken? Wie heeft er behoefte aan een ‘Afpakmonitor’ om bij te houden wat justitie jaarlijks binnenharkt van het vermogen van (drugs)criminelen? We kunnen gewoon in het duister tasten en raden, dat is veel spannender.
En als kers op de taart, zelfs het bijhouden van in beslag genomen cocaïne lijkt een beetje lastig te zijn. Registratieproblemen? Ach, wie maakt zich daar nu druk om? Het is tenslotte niet alsof drugs een serieus probleem zijn dat nauwkeurige monitoring vereist. Laten we gewoon doorgaan met onze vage termen en ons gebrek aan meetbaar succes. Wat kan er misgaan?
De oorlog die justitie nooit wint
Natuurlijk, laten we het hebben over de epische “oorlog tegen drugs.” Een briljant idee dat ons al decennialang vermaakt met zijn schijnbare nutteloosheid en exorbitante kosten. Justitie lijkt te denken dat ze deze strijd uiteindelijk zal winnen, maar laten we eerlijk zijn, het is net zo’n hopeloze onderneming als proberen de zwaartekracht op te heffen.
Allereerst, laten we praten over geld. Oh, dat geld! Miljarden en miljarden worden elk jaar uitgegeven om drugs te bestrijden. En het grappige is dat dit geld voornamelijk lijkt te verdwijnen in een bodemloze put zonder dat we ooit echt weten waar het naartoe gaat. Maar wie heeft er nu financiële verantwoording nodig? Het is tenslotte niet alsof we dat geld voor iets nuttigs zouden kunnen gebruiken. Het enige ‘nuttige’ dat er aan al die besteedde miljarden kleeft is dat het banen oplevert bij justitie.
Dan hebben we het over justitie, onze dappere ridders in glimmende harnassen die de drugsbestrijding leiden. Ze doen hun best, echt waar! Maar het lijkt erop dat ze gewoon niet kunnen winnen. Hoeveel drugscriminelen pakken ze echt? En hoeveel drugs pakken ze eigenlijk af? We weten het niet echt, en eerlijk gezegd lijkt het ze ook niet veel te schelen. Misschien denken ze dat ze een soort onzichtbare drugsreus zijn die altijd ontsnapt.
Maar laten we de kroon op dit alles niet vergeten: de drooglegging in Amerika. Ja, dat was een groot succes, toch? Het is niet alsof het leidde tot massale illegale dranksmokkel en het ontstaan van georganiseerde misdaad. Oh wacht, dat deed het wel. Misschien moeten we eens kijken naar dat voorbeeld en ons afvragen of deze hele oorlog tegen drugs niet gewoon een moderne herhaling is van die historische mislukking.
Dus laten we doorgaan met onze geldverslindende, kansloze oorlog tegen drugs en genieten van het schouwspel terwijl we in dezelfde valkuilen blijven stappen als die van de drooglegging. Het is tenslotte niet alsof we kunnen leren van het verleden, toch?