Tegen de 48-jarige X.M. uit Tilburg, leider van de verboden motorclub Satudarah (SMC), heeft het Openbaar Ministerie (OM) zojuist in de rechtbank Overijssel te Zwolle 7 jaar gevangenisstraf geëist. Volgens het OM heeft hij leiding gegeven aan de internationale organisatie SMC, die als oogmerk heeft diefstal, afpersing, geweld, wapenbezit en drugshandel. X.M. is bovendien het witwassen van ruim 129.700 euro en het bezit van een geweer met hagelpatronen, eind november 2017, ten laste gelegd.
Eerdere veroordeelden
Op 21 december 2021 heeft de rechtbank vonnis reeds gewezen in de zaken tegen de vier medeverdachten, de vier andere bestuurders van de SMC: respectievelijk 42 maanden, 4 jaar, 4 jaar en 5 jaar gevangenisstraf. De inhoudelijke behandeling van de zaak tegen X.M. kon, door diverse omstandigheden, niet eerder dan vandaag plaatsvinden.
Langlopend onderzoek
In het voorjaar van 2016 is het politieonderzoek met de codenaam Largo gestart, onder gezag van het Landelijk Parket van het OM. Aanleiding was de verdenking dat de SMC een criminele organisatie is die het plegen van misdrijven als oogmerk heeft.
Treasurer meeting
Op 24 maart 2017 vond een politieactie plaats bij een Treasurer meeting in Tilburg. Daarna vond een grote actiedag plaats op 26 september 2017 met doorzoekingen in 14 woningen, 3 bedrijfspanden en een aantal garageboxen, met hulp van 200 politiemensen, 16 officieren van justitie, 9 rechter-commissarissen. Deze actiedag werd op 29 september 2017 opgevolgd door doorzoekingen in twee clubhuizen en op 5 en 6 februari 2018 in een bedrijfspand en een woning.
Latere aanhouding
Op 26 september 2017 werden verdachten X.M., A.M. en M. aangehouden. Verdachte B. bleek spoorloos, maar is later alsnog aangehouden. Via penningmeester I., die later werd gearresteerd, is op 26 september 2017 binnen SMC wereldwijd bericht dat de aanhoudingen van de hoogste bestuursleden hadden plaatsgevonden.
Corona en wraking vertraagde
Hoewel het eind proces-verbaal in de strafzaak Largo reeds in mei 2018 door politie en justitie is vervaardigd en ingediend, hebben uiteenlopende omstandigheden –bijvoorbeeld corona, wrakingsverzoeken en aanzienlijke aantallen onderzoekswensen- ertoe geleid dat het OM pas vandaag de strafeis tegen de vijfde –en laatste- van de hoogste SMC-leiders kon uitspreken.
Handboek, statuten en documentaire
Belangrijk voor het onderzoek Largo zijn onderschepte PGP-berichten geweest evenals getuigenverklaringen. Er zijn ook verklaringen van zogenoemde bedreigde getuigen, die alleen anoniem durfden te verklaren uit angst voor represailles waarmee gedreigd werd vanuit de SMC-leiding. Daar waar getuigen relevant hebben dúrven verklaren over de SMC, vinden hun verklaringen in grote mate steun in de overige bewijsmiddelen.
Eveneens belangrijk zijn vele documenten die door de jaren heen op veel verschillende plaatsen in beslag zijn genomen door de politie. Het gaat bijvoorbeeld om aantekeningen van aanwezigen bij SMC-vergaderingen en om documenten die door de SMC zelf door de jaren heen zijn opgesteld, zoals handboeken en statuten.
Ook de documentaire ‘One Blood’ (2015), die in samenwerking met de SMC tot stand kwam, spreekt volgens het OM boekdelen over de cultuur van wetteloosheid die de SMC kenmerkt.
Cultuur van wetteloosheid, geweld en intimidatie
Verdachte is samen met zijn vier medeverdachten, naar de mening van het OM, bepalend geweest voor het creëren en in standhouden van een cultuur van wetteloosheid, geweld en intimidatie.
Binnen de SMC spelen het plegen van strafbare feiten, het intimideren door leden van externen of ‘ongehoorzame’ leden en het opleggen van de zwijgplicht aan leden de boventoon. Door middel van het dreigen met en het uitoefenen van geweld beoogt de organisatie angst in te boezemen. Weglopen, zelf stoppen met de SMC was zo goed als onmogelijk, refereerde een van beide officieren van justitie ter zitting vandaag aan de clubmaatregel ‘bad standing’. Daarbij wordt een lid met grof geweld en door gedwongen afgifte van zijn motor en betaling van 5.500 euro uit de club gezet
“Alles gaat over macht”, meent het OM. “Het gaat over de positie van leider binnen de SMC en over de positie van de SMC zelf, ten opzichte van andere Outlaw Motorcycle Gangs (OMG’s). Maar ook over de positionering van deze OMG ten opzichte van de samenleving: het openbaar bestuur, ondernemers, de pers en gewone burgers.”
Civiele verboden
Met alleen strafrechtelijk ingrijpen pak je weliswaar een aantal verdachten aan, maar niet de achterliggende structuren die hen in staat stellen zich te misdragen. Om te voorkomen dat die structuren in stand kunnen blijven, is er een bredere overheidsaanpak gaande. Die omvat de inzet van strafrecht, civiel recht én bestuursrecht.
In de brede aanpak van OMG’s voert het OM al enige jaren ook civiele procedures tot verbodenverklaring. Inmiddels zijn verschillende OMG’s civiel verboden verklaard wegens strijd met de openbare orde. Dat geldt voor Hells Angels, No Surrender, Caloh Wagoh, Catervarius, Bandidos en ook de SMC (allemaal onherroepelijk).
Vervolg
De zaak wordt vervolgd met twee dagen pleidooien van de verdediging. Daarna zal bekend worden wanneer de rechtbank uitspraak doet.
Bron: Openbaar Ministerie