In de eerste helft van 2024 heeft de douane een significante daling in de hoeveelheid onderschepte cocaïne in Nederlandse havens gemeld. Waar vorig jaar nog 28.000 kilo cocaïne werd gevonden, is dat aantal dit jaar gedaald naar 16.000 kilo.
Daling in smokkelaarsactiviteiten
Deze daling is opvallend, gezien de eerdere melding van de douane dat de hoeveelheid onderschepte cocaïne nog steeds toenam. In 2023 werd bijna 60.000 kilo cocaïne in beslag genomen in zowel zee- als luchthavens, vergeleken met ruim 51.000 kilo in 2022. Volgens de douane wijzen de nieuwe cijfers erop dat criminelen minder drugs via zeehavens smokkelen. Deze daling wordt toegeschreven aan verbeterde samenwerking met rederijen, haventerminals en Latijns-Amerikaanse landen, en de inzet van geavanceerde technologieën zoals scanners, drones en kunstmatige intelligentie.
Verschillende smokkelroutes
De Nederlandse zeehavens zijn door deze maatregelen minder aantrekkelijk geworden voor drugshandel. Deze trend is ook zichtbaar in andere Noordwest-Europese havens. De douane vermoedt dat smokkelaars nu voor alternatieve routes kiezen. In Zuid-Europa bijvoorbeeld, is een toename te zien in cocaïnevangsten in loodsen, terwijl op zee minder drugs worden onderschept.
Toename van andere drugs
Naast de daling in cocaïne, heeft de douane een stijging waargenomen in de onderschepping van andere drugs zoals heroïne en qat. In de eerste helft van 2024 werd 367 kilo heroïne onderschept, vergeleken met slechts 5 kilo in dezelfde periode vorig jaar. Ook de hoeveelheid onderschepte qat is gestegen naar 1120 kilo, vergeleken met 424 kilo vorig jaar. De douane heeft geen duidelijke verklaring voor deze toename.
Stabiele trend bij luchtvracht
De hoeveelheid onderschepte drugs in de luchtvracht is vrijwel gelijk gebleven. Dit jaar werd 720 kilo cocaïne gevonden, iets meer dan de 680 kilo in dezelfde periode van 2023. Opvallend was de vondst van 60 kilo cocaïne in sporttassen in een luchtvrachtcontainer uit Canada, wat erop wijst dat Canada mogelijk een nieuwe doorvoerhaven is geworden.
Minder drugs per post
In de eerste helft van 2024 werden minder drugs per briefpost verstuurd. Het aantal onderschepte poststukken daalde van 9000 in 2023 naar 6300 dit jaar. Vooral synthetische drugs zoals XTC, MDMA, LSD en amfetamine werden vaak onderschept, evenals cannabis en cocaïne. Deze daling wordt toegeschreven aan de inspanningen van het Hit and Run Post Team, een samenwerkingsverband tussen politie, Openbaar Ministerie en douane, dat zich richt op het onderscheppen en vervolgen van drugszendingen per post.
Europese samenwerking
Op Europees niveau is de aanpak tegen drugscriminaliteit geïntensiveerd. De Europese Commissie heeft de ‘Ports Alliance’ opgericht, waarin de Nederlandse douane samenwerkt met andere Europese douanediensten. Deze samenwerking versterkt het Europese douanenetwerk, waardoor informatie over criminele modus operandi en best practices gemakkelijker kan worden uitgewisseld.
De daling in onderschepte cocaïne en de stijging in andere drugs benadrukken het dynamische karakter van de drugssmokkel en de voortdurende noodzaak voor samenwerking en innovatie in de strijd tegen deze illegale activiteiten.
Cijfers zeggen niet alles
De dalende cijfers kunnen ook op een andere manier worden uitgelegd. Zo kan er natuurlijk sprake van zijn dat dezelfde hoeveelheden of zelfs meer het land binnenkomen, maar dat de douane dit niet weet te onderscheppen.