Vanaf vandaag wordt legale, Nederlandse cannabis beschikbaar in alle coffeeshops die deelnemen aan de wietproef. Toch betekent dit niet dat het overheidsexperiment nu echt van start gaat. Door een tekort aan legaal aanbod mogen de coffeeshops voorlopig ook hun illegale ‘achterdeurcannabis’ blijven verkopen. We waren bij Wapwinkel altijd al kritisch en we blijven dat ook. We houden de vinger aan de pols.
Achtergrond van het experiment
Het ‘experiment gesloten coffeeshopketen’, zoals het officieel heet, werd in 2017 opgenomen in het regeerakkoord van Rutte III. Het doel was om te onderzoeken of de verkoop van hennep en hasj in Nederland gelegaliseerd kon worden en wat de effecten hiervan zouden zijn op criminaliteit en volksgezondheid. Helaas verliep de uitvoering van het experiment allesbehalve soepel.
De obstakels voor legale cannabistelers
De tien aangewezen legale cannabistelers werden geconfronteerd met tal van obstakels. Problemen met het verkrijgen van gemeentelijke bouwvergunningen, het vinden van investeerders voor de benodigde tientallen miljoenen per teler, en het openen van bankrekeningen voor deze enorme bedragen maakten het proces complex en tijdrovend.
Problemen voor wiettelers en coffeeshophouders
In december 2020 werden via een loting tien aspirant-telers geselecteerd voor het experiment. Het idee was dat de proef pas zou beginnen als alle tien konden leveren en het aanbod voldoende en divers genoeg was. Echter, door de trage voortgang besloot toenmalig minister van Volksgezondheid Kuipers twee jaar later dat de proef ook kon starten met minder telers, mits er voldoende capaciteit was.
Uitstel na uitstel
Weer een jaar later waren drie bedrijven eindelijk klaar om de eerste cannabis te leveren. Om te voorkomen dat ze met hun voorraad zouden blijven zitten, werd in december begonnen met een aanloopfase. Coffeeshops in Breda en Tilburg mochten naast de illegale wiet ook legale cannabis verkopen. Deze regeling wordt nu uitgebreid naar alle deelnemende gemeenten.
Vooruitzichten voor de komende maanden
De hoop is dat in de komende maanden nog twee extra telers het aanbod op het gewenste niveau brengen en per half september ook gaan leveren, zodat het experiment echt kan beginnen. Als alles volgens plan verloopt, mogen de bijna 80 deelnemende coffeeshops dan alleen nog legale cannabis verkopen. Echter, of dit ook daadwerkelijk gaat lukken, blijft onzeker. Het ministerie van Volksgezondheid heeft al aangegeven dat de start opnieuw met een aantal maanden kan worden uitgesteld als dat nodig is.
Deelnemende gemeenten aan het experiment
De tien deelnemende gemeenten zijn Arnhem, Almere, Breda, Groningen, Heerlen, Voorne aan Zee, Maastricht, Nijmegen, Tilburg en Zaanstad. Amsterdam-Oost had graag als elfde gemeente deelgenomen, maar dit voorstel werd door de Kamer afgewezen.
Lastige aanloop
Het wietexperiment heeft sinds de aankondiging in 2017 een hobbelige weg afgelegd. Ondanks de vele obstakels en vertragingen blijft de overheid vastberaden om het experiment voort te zetten in de hoop op een succesvolle uitkomst. Of de komende maanden inderdaad het gewenste resultaat zullen brengen, zal moeten blijken. Voor nu blijven de coffeeshops in de deelnemende gemeenten een mix van legale en illegale cannabis verkopen, wachtend op het moment dat het experiment echt van start kan gaan.