Burgemeesters hebben de bevoegdheid om een pand te sluiten als er een wietplantage of zelfs een paar wietplanten wordt aangetroffen. Maar zit daarmee de burgemeester niet op de stoel van de rechter? En is deze maatregel niet veel te streng? Inmiddels blijkt ruim dertig procent van de sluitingen zelfs onrechtmatig te zijn…
Grote steden
Vooral in de grote steden en de grensprovincies worden veel wietkwekerijen in woonhuizen aangetroffen. In Limburg en Brabant, maar ook Gelderland, Friesland, Groningen en Drenthe. De gewraakte wet met de toepasselijke naam Damocles werd tien jaar geleden uitgebreid van bedrijfspanden naar woonhuizen.
De wet is er natuurlijk voor bedoeld om panden van waaruit werd gedeald voor een bepaalde periode te sluiten om “de loop” er uit te halen. Op die manier werd er voorkomen dat gebruikers en handelaren weg te laten blijven om op die manier de overlast te beperken.
Universiteit Groningen
Michelle de Bruijn promoveert aan de Universiteit Groningen op het cannabisbeleid en dan vooral op de opiumwet artikel 13B, de wet Damocles. En, zegt ze, die wet wordt verkeerd gebruikt door burgemeesters: “Is er sprake van een hennepkwekerij dan kun je daar artikel 17 van de woningwet voor gebruiken. Voor overlast kun je artikel 127A van de gemeentewet gebruiken. Voor een illegaal verkooppunt kun je artikel 13B van de opiumwet gebruiken. Het aantreffen van een zogenaamde handelsvoorraad wordt als bewijs gezien dat er wiethandel plaatsvindt. Maar dat hoeft niet zo te zijn.” Artikel 13B is lekker makkelijk in gebruik. “Overlast aantonen is ontzettend moeilijk”, zegt Bruijn. “Voor het toepassen van 13B hoeft alleen maar aangetoond te worden dat de opiumwet wordt overtreden. Maar nu worden ook andere constateringen onder artikel 13B van de opiumwet geschaard en dat is juridisch gewoon niet juist.” Maar waarom doen burgemeesters het dan? “gewoon gemakzucht.”
Vonnissen geanalyseerd
Bruijn analyseerde 217 rechterlijke vonnissen. Daaruit bleek dat de burgemeester bij 30 procent van de uithuiszettingen ongelijk kreeg. Burgemeester Oosterhout van de gemeente Emmen: “Als je ziet wat burgemeesters de afgelopen tien jaar aan extra bevoegdheden gehad hebben… het moment dat ik ze heb, wordt er ook naar me gekeken van gaan we nou nog wat doen?” Dus je ziet ook in burgemeestersland hevige discussies over de rol van de burgemeester als sheriff.
Maar terwijl de burgemeesters steggelen over de uitzettingen, ligt er bij de Tweede Kamer een nieuwe wet om de bevoegdheden van de burgemeester nog verder op te rekken: niet alleen de aanwezigheid van drugs, maar ook spullen die erop duiden dat er drugs aanwezig is, zoals gripzakjes of lampen, maken het dan mogelijk dat de burgemeester een bewoner zijn huis uitzet. En daarmee komt de politiestaat die we aan het worden zijn weer een stapje dichterbij.
Zeeland
En in Zeeland doen ze er gewoon nog een schepje bovenop. De dertien Zeeuwse burgemeesters trekken één lijn bij de bestrijding van drugsoverlast (…). Ze hebben hierover afspraken gemaakt in overleg met de politie en het Openbaar Ministerie. Tot nu werd in de ene gemeente strenger opgetreden dan in de andere. Bij het aantreffen van meer dan een halve gram harddrugs wordt voortaan zonder meer overgegaan tot het sluiten van een pand omdat er dan wettelijk gezien sprake is van een handelshoeveelheid.
Bij het aantreffen van softdrugs werd in sommige gemeenten eerst een waarschuwing gegeven. Voortaan zal ook hier eerder worden overgegaan tot directe sluiting. Bij meer dan 5 gram softdrugs is sprake van een handelshoeveelheid. De hoeveelheid softdrugs, de mate van professionaliteit en de criminele achtergrond van betrokkene(n) wegen mee bij de beslissing een woning, loods of ander pand te sluiten.
Echt, 5 fokking gram. Sommige medicinale gebruikers hebben per dag meer dan 5 gram nodig. Op deze manier wordt het ook deze kwetsbare groep weer een stukje moeilijker gemaakt.