Na niet één, maar twee meldingen bij Meld Misdaad Anoniem, struikelde de politie op 21 februari letterlijk over een drugslab in een loods in Oldebroek. Hier troffen ze alles wat het hart van een ‘amfetaminechef’ begeert: ketels, gasflessen, jerrycans, vaten, koolstoffilters – de hele mikmak om amfetamine in grote hoeveelheden te produceren. En dat bleef zeker niet bij een proefbatchje, als we het Openbaar Ministerie (OM) mogen geloven. Nee, de productie draaide al een tijdje op volle toeren.
Het OM eist nu flinke gevangenisstraffen van 4 en 6 jaar tegen twee verdachten die naar verluidt wat meer dan voorbijgangers waren. De hoofdverdachte, een 50-jarige uit Oldebroek, huurde de locatie al sinds 2019 en liep bij zijn arrestatie rond met een slordige 15.000 euro op zak – plus een verboden jachtgeweer, want veiligheid boven alles, toch? Het OM heeft zijn DNA gevonden op alles wat in de buurt kwam van een drugslab: maskers, een veiligheidsbril en een bedieningspaneel. De strafeis? Zes jaar, net genoeg tijd om na te denken over al dat chemische prutswerk.
De ‘amfetamine-kok’: een bijbaantje met aanzienlijke risico’s
De tweede verdachte, een 22-jarige die het OM als “monteur en kok” omschrijft, mag vier jaar tegemoetzien. Hij leek nogal verknocht aan de loods: minstens 24 dagen is hij daar geweest, urenlang per keer. En wat deed hij daar precies? Volgens het OM was hij degene die de boel in gang hield – alles wat je nodig hebt om een drugslab draaiende te houden, kwam van zijn hand. Wanneer hij op weg was naar de loods, ging er even een belletje naar de oudere partner-in-crime, die dan het hek voor hem opende. Heel ‘open-de-sesam’, maar dan met amfetamine.
Het OM benadrukte dat dit lab echt niet zomaar “met een beetje geluk” was opgezet. De verdachten zaten diep in de criminele branche, een wereld waarin je volgens het OM alleen terechtkomt door keuze, met bijbehorend ‘bedrijfsrisico’ van opgepakt worden. “En dan houdt iedereen natuurlijk z’n mond over z’n zakenpartners,” aldus de officier van justitie.
Den Haag wil hogere straffen: spelregels worden strenger
Den Haag zit ondertussen ook niet stil en wil de maximumstraffen voor drugsdelicten verhogen. “Het gaat bij deze delicten alleen om geld, snel en veel, en daarbij is veiligheid voor alles en iedereen in de omgeving bijzaak,” zegt het OM. Met hun handelen dragen verdachten bij aan de hele keten van druggerelateerd geweld en trekken ze internationale misdaad aan. En dus blijft het OM hameren op stevige straffen. Dat rechters inmiddels vaker stevige celstraffen opleggen, is dan ook niet toevallig. Want ja, waar lego-eendjes geen misdaad oplossen, hoopt het OM dat een paar jaar cel dat wél doet.
Langere straffen bij drugs: een dure illusie
Langere gevangenisstraffen voor drugsdelicten? Het klinkt stoer, maar in de praktijk blijkt het vooral onzin, zoals het voorbeeld van Amerika keer op keer laat zien. Daar zijn de straffen voor drugsdelicten soms bizar hoog: decennia of zelfs levenslang. Het resultaat? Overvolle gevangenissen, miljarden aan belastinggeld verspild en—ironisch genoeg—een grotere, bloeiende drugseconomie dan ooit. Ondanks de zware straffen gebruiken en verhandelen mensen alleen maar meer drugs.
Het probleem met hoge straffen is simpel: ze pakken de kern van de drugseconomie niet aan. De vraag naar drugs verdwijnt niet, en de productie gaat ondergronds alleen maar harder door. Door te blijven straffen en niet te legaliseren, blijft de cirkel draaien. Een aanpak waarin legalisatie centraal staat zou kunnen helpen om het tij te keren, maar dit lijkt politiek onverteerbaar. Blijkbaar is het makkelijker om een strenge houding aan te nemen dan een oplossing te zoeken die wél werkt.